دولت برای تبریز 2018، در حد تشریفات خودش بودجه در نظر گرفته است/ برای احداث و دو خطه شدن راه آهن میانه – تبریز اعتبار خوبی در نظر گرفته شده / تولید از طرف دولت با مسکّن ها مورد حمایت قرار می گیرد/ برخی از افرادی که وارد حوزه خصوصی سازی شده اند اهلیت لازم را ندارند/
مصاحبه نشریه امین با دکتر فرهنگی
*در روزهای اخیر لایحه بودجه سال 97 تقدیم مجلس شد، بودجه عمرانی آذربایجان شرقی در چه شرائطی است؟
– به طور کلی اگر بخواهم پاسخ دهم به جز موضوع راه آهن میانه- تبریز و دوخطه شدن آن و چند مورد فاینانس که نمایندگان بیشتر از مسئولان اجرایی پیگیر آنها بوده اند هیچ اتفاق متفاوتی نسبت به سنوات گذشته در استان اتفاق نخواهد افتاد. حتی تبریز ۲۰۱۸ که به این میزان سروصدا کرد و دولت در آستانه انتخابات و انواع وعده وعید ها را داد و مصوبه داشت تا ردیف بودجه مشخص خواهد داشت، این امر هم محقق نشد و بودجه اختصاص یافته، که هزینه ای و جاری است، به میزانی است که بتواند کفاف حضور مقامات در مراسمها را بدهد، تازه اگر همین مقدار نهایی شود و مصوبه اجرا گردد. چون بسیاری از زمان ها بودجه ای تعیین و مصوب می شود ولی تخصیص نمی یابد. برای تبریز 2018 هم در حد سفر آقای رییس جمهور یا معاون اول اعتبار در نظر گرفته شده است. برای بنیاد شهریار هم به میزان سه میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته اند که این مبلغ هم نهایتا برای مخارج روزمره این بنیادو چند نشریه کفایت خواهد کرد. با وجود قول هایی که به مجمع نمایندگان استان و نمایندگان تبریز، آذر شهر و اسکو، در جلسات مختلف و ستاد ملی داده شده بود، خبری از بودجه اختصاصی برای این رویداد در لایحه بودجه سال بعد در نظر گرفته نشده است. بودجه در نظر گرفته شده برای سایر نهادها و دستگاه ها هم در حد روزمرگی آنهاست و قرار نیست اتفاق خاصی بیفتد. هرچند برای تبریز 2018 برنامه های استانی و دستگاهی در نظر گرفته شده است.
اما برای دو خطه شدن راه آهن میانه – تبریز اعتبار خوبی در نظر گرفته شده است. و در مرحله اجرا هم کارها به خوبی پیش می رود و فاینانسهایی هم در حال نهایی شدن است.
از دیگر پروژه های مهم استان، بزرگراه تبریز- بازرگان است که تقریبا تکلیف فاینانس آن مشخص شده و در حال اجرا می باشد. موضوع آزادراه تبریز – باکو این روزها تا حدودی به صورت جدی مطرح شده است.
در کناراین پروژه ها فاینانس هایی از جمله بیمارستان های جدید تبریز، انتقال آب از ارس نیز تقریبا از فاینانس های قابل توجه و مهم استان می باشند که هر کدام تا حدودی در مسیر اجرایی قرار گرفته است.
در حوزه معادن و صنایع پایین دستی نیز دو موضوع ذوب در مس در منطقه ورزقان و نفلین سینیت در در سراب، پیشرفتهای خوبی داشته است که عمدتا توسط نمایندگان استان پیگیری می شود.
در لایحه بودجه سال 97 چه نقاط ضعف و قوتی می بینید؟ آیا استانی شده اعتبارات هزینه ای کمکی خواهد کرد؟
با تصمیم دولت که برای استانی کردن 30 درصد بودجه های هزینه ای متمرکز، تا جایی که بتوانیم مخالفت خواهیم کرد. اجرایی شدن این طرح به معنای آن خواهد بود که حقوق های چند دستگاه و بطور مشخص آموزش و پرورش بنیاد شهید و سازمان برنامه و بودجه، از داخل استان ها تامین و تصمیمات مربوط به آنها، البته در چارچوب قوانین و مقررات، ار استانها اتخاذ شود. این خطرناک است و عوارض منفی دارد. شاید در این حالت استان ما چندان آسیبی نبیند ولی استان های مرزی و محروم حتما آسیب های زیادی خواهند دید و این هم که ظاهرا از ابتکارات بودجه سال بعد است، از اشکالات جدی لایحه می باشد. تفاوت در روشها و شیوه ها نیز از عواملی است که می تواند تبعیضهای جدیدی در استانها به وجود بیاورد. مشکلات دیگری هم مانند یارانه ها، افزایش عوارض خروج و افزایش قیمت حامل های انرژی وجود دارد. به نظر می رسد اگر قرار براین است که در هیچ جایی اتفاق خاصی نیفتد، بهتر است فشار ها را بر مردم زیاد نکنند و اتفاقهای مشکل ساز، باعث افزایش فشارها بر مردم نشود.
* به بحث استانی کردن بودجه اشاره داشتید، دکتر بهبودی هم در گزارش بودجه سال آینده در جلسه ای که اخیرا با اصحاب رسانه داشتند به این موضوع اشاره کردند و برای نمونه ازآموزش و پرورش نام بردند که از این به بعد قرار است بودجه اش استانی باشد،احساس نمی کنید این اقدام به نوعی کمک به تمرکز زدایی و حرکت به سمت فدرالیسم اقتصادی است؟
– نمی شود آن را به فدرالیسم نسبت داد، باید به نوعی از سر باز کردن و پاس دادن مشکلات و مسائل به استان ها تعبیر شود. به رفتارهایی از این قبیل نمی توان مدیریت گفت. مدیریت درست آن است که توانمندی را به میزانی بالا ببرند که در کنار این جریانات اتفاقات مثبتی هم بوجود آید. یعنی وقتی قرار است حقوق ها پرداخت شود، منابعی هم برای افزایش حقوق ها در نظر گرفته شود و طرحهای عمرانی و اقتصادی بزرگ هم در نظر گرفته شود. نه این که مشکلات به استان ها تفویض شود که این نوعی فرافکنی است و بدترین نوع مدیریت است.
*برای رویداد تبریز 2018 چه میزان بودجه در نظر گرفته شده است؟
– در جدول شماره 9 لایحه مبلغ 10 میلیارد تومان اعتبار هزینه ای برای این رویداد در نظر گرفته شده است. برای بنیاد ادب و فرهنگ آذربایجان (بنیاد شهریار که قرار بود فرهنگستان باشد)، 3 میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته شده است و در ردیف ذکر شده تبریز 2018! در حالی که قبلا صحبت از 700 میلیارد و بعد ها نهایتا صحبت از 200 میلیارد بود. شخصا معتقدم که بودجه در نظر گرفته شده برای تبریز 2018 صرفا برای سفر آقای رئیس جمهور در نظر گرفته شده است! تا در این سفر کمبودی برای ریخت و پاشها نباشد.
*با توجه به انتقاداتی که به مبالغ در نظر گرفته شده دارید، می توان امیدوار بود که با توجه به حضور آقای پزشکیان در کسوت نائب رئیسی و حضور جنابعالی در هیئت رئیسه مجلس این ارقام افزایش یابد؟ اساسا صحبتی از سوی نمایندگان استان با دولت در این خصوص صورت گرفته بود؟
– هر واکنشی باید قبل از تنظیم لایحه انجام می شد و به حد کافی تلاش صورت گرفت. وقتی لایحه به مجلس آمد باید دید که از بودجه کدام طرح و پروژه امکان دارد کسر شود و به این مهم تخصیص یابد. قطعا تلاش برای کاستن از بودجه سایر پروژه ها و طرح ها با واکنش سایر نمایندگان روبرو می شود و عملا امکان پذیر نیست. کاستن از حقوقها و دستمزدها هم شدنی نیست، پروژه های عمرانی نیز ردیف اختصاصی دارند. مگر می شود از میزان بودجه پروژه های عمرانی یک استان دیگر کاست و به بودجه تبریز افزود؟ در صورتی که ما قبلا در جلسات متعدد به اهمیت این موضوع اشاره کرده بودیم و این کار بهتر بود همان اول در لایحه بودجه در نظر گرفته می شد، در روز های منتهی به جمع بندی لایحه هم خیلی تلاش شد که با آقای نوبخت در این خصوص صحبت کنیم، اما ایشان در دسترس نبود. آقای جهانگیری در جلسه ای که بین نمایندگان استان داشتند، در این خصوص قول داده بود و رییس سابق سازمان میراث فرهنگی خانم دکتر احمد پوری این طرح را در هیات دولت مطرح کرد و برای آن مصوبه هم گرفت. ورئیس بعدی هم مدعی بود که پیگیر آن است. اما نتیجه اش همانی است که متاسفانه می بینیم.
*به موضوع تبریز 2018 اشاره شد. آنچه که شواهد نشان می دهد، وضعیت خوبی برای برای میزبانی تبریز قابل تصور نیست. دلیل این کاستی ها چیست؟ نمایندگان محترم چه کارهایی را می توانستند انجام دهند که در انجام آن موفق نبوده اند؟
– قدم اول پیگیری تصویب ستاد ملی بود که انجام شد. همچنین مصوب شد تا 10 درصد اعتبارات متمرکز دستگاه ها به تبریز 2018 اختصاص یابد که هیات دولت هم ان را مصوب و به دستگاه ها ابلاغ کرده است.
در این قالب این رویداد شاهد رخدادهای مختلف فرهنگی خواهیم بود، انواع همایش ها و ایین های فرهنگی. معتقد نیستم که کم کاری دولت در این خصوص برای بد جلوه کردن تبریز در این رویداد باشد، چون در خود استان هم کار مهمی در این خصوص صورت نگرفته است. در آخرین جلسه ستاد ملی پیشنهاد بنده در چهار محور تصویب و به نهادهای ذی ربط ابلاغ شد، که پیگیر آن هستیم. یکی از این پیشنهادها سامان دهی ورودی های شهر توسط شهرداری و ادارات کل راهداری و راه و شهرسازی بود، پیشنهاد بعدی نورپردازی و زیبا سازی شهر بود که بر عهده شهرداری گذاشته و در این موضوع جلسه ای هم برای پیگیری، با آقای شهردار داشتم. این کار شروع شده و قطعا شاهد چهره ای متفاوت از شهر در سال آینده خواهیم بود. ایده خوبی هم آقای شهردار داشتند که مربوط به رنگ آمیزی ساختمان می شد که حتی بافت های فرسوده حاشیه شهر را هم در بر می گرفت که یک پدیده جدید به شمار می رود. و پیشنهاد شد که سازمان ها و نهادها برای پرداخت 10 درصد مصوب دولت جدول زمان بندی ارائه دهند و پیشنهاد چهارم هم مربوط به دانشگاه علوم پزشکی بود که در خصوص گردشگری سلامت اقداماتی صورت گیرد.
اما گلایه ما از دولت این بود که حداقل به تصمیم خود پایبند باشد و به مصوبه خود عمل کند. یادم نمی رود که در سفر استانی که جناب آقای روحانی به تبریز تشریف آوردند در استادیوم تختی در حضور هزاران نفر اعلام کردند که برای جاده تبریز – سهند مبلغی 50 میلیارد تومان پیش بینی کرده ایم. بعد از اتمام سفر که مصوبات آن رسید، دیدیدم که از آن 50 میلیارد تومان خبری نیست، این خوب نیست که رئیس جمهور در اجتماع مردم قولی بدهد و در مصوبات آن سفر گنجانده نشود. اعتراض خود را به استاندار قبلی هم رساندیم و ایشان هم سی دی سخنرانی آقای رئیس جمهور را با نامه ای به تهران فرستاد، اما نهایتا بعد از کلی تلاش این مهم صورت نگرفت و تنها اجازه داده شد تا شهر جدید سهند از اراضی خود بفروشد و برای این پروژه هزینه کند. البته کارهایی صورت گرفت، اما اگر تلاش نمایندگان نبود این مقدار هم رخ نمی داد. در مورد تبریز 2018، ظاهرا آقای نوبخت به یکی از نمایندگان استان گفته بود که این کار را انجام نخواهم داد.
*دلیل وضعیت صنعت استان را در چه می بینید؟
– شرائط صنعت فقط مخصوص استان ما نیست و مربوط به کل کشور می شود. در کل تولید از طرف دولت با مسکّن ها مورد حمایت قرار می گیرد و نه با راه حل ها، و کار اساسی در این خصوص صورت نمی گیرد، روزنه ای که با تلاش ما در برنامه ششم ایجاد شد، تا معادن پشتوانه کل صنعت بشود، به این معنی که در ماده 43 برنامه توسعه مصوب شد تا گردش مالی معادن در استان هایی باشد که ذخایر معدنی هم در آنجاست، اما بعد از گذشت نه ماه از تصویب آن هنوز اجرا نشده است. شورای معادن فقط یک جلسه تشکیل یافته است، در حالی که این شورا را استانی کرده ایم، و به آن اختیاراتی تفویض کرده ایم. اگر استاندار بودم در اولین جلسه تصمیم می گرفتم که هیچ ماشین باری حمل کننده ذخایر معدنی از استان خارج نشود، مگر این که گردش حساب آن معدن در استان خودمان انجام پذیرد، نیروی انتظامی را به همین دلیل عضو شورای معادن کرده ایم. نه در مرکز عزمی برای این مهم وجود دارد و نه در خود مسئولان استان چنین رویکردی دیده می شود. در حالی که اگر گردش مالی فراورده های معدنی در استان انجام شود، فقط از قبل مس سونگون مبلغی حدود 30 هزار میلیارد گردش مالی در بانک های ما صورت پذیرد. این گردش مالی می تواند پشتوانه ای برای کل صنعت باشد. در کنار این مسائل خود صاحبان صنایع هم باید تحرک لازم را داشته و منتظر دولت نمانند. خودشان هم ابتکار عمل داشته باشند.
*خصوصی سازی های انجام شده در دولت گذشته تا چه میزان در بوجود آمدن وضعیت فعلی دخیل است؟
– بعضی از این واگذاری ها مفید بوده است. چندی پیش، بازدیدی از پالایشگاه تبریز داشتم که از همان موارد واگذار شده بود، اتفاقات مثبت زیادی دیده شد که باعث رضایت مندی پرسنل شده بود و یا مثلا در مورد تراکتورسازی واگذاری که صورت گرفته منافع این شرکت را حفظ کرده است. اما بعضی دیگر مثل بلبرینگ سازی، کمپرسورسازی و ماشین سازی با مشکل مواجه شده است.
*اما آنچه امروز شاهدیم با گفته های شما منافات دارد. عمده واگذاری ها بدون دقت کافی صورت گرفته است.
– عرض کردم که در برخی با مشکل مواجه هستیم. مثلا وضعیت ماشین سازی همین الان هم بلاتکلیف است، وضعیت بعضی واحدهای دیگر هم خوب نیست. برخی از افرادی که وارد حوزه خصوصی سازی شده اند اهلیت لازم را ندارند. یک مورد که اخیرا واگذاری آن تقریبا تمام شده لحاظ می شد و با پیگیری نمایندگان از واگذاری آن ممانعت شد، صنعت بسیار مهم و مادر ماشین سازی بود. مشتری که اعلام شده بود قصد خرید آن را دارد، قادر به پرداخت یک سی ام کل مبلغ کارخانه به صورت نقدی نبود. حتی شنیدم که برای تامین مبلغ نقدی اولیه به فکر فروش بخشی از اموال این واحد تولیدی هستند. و از سیستم بانکی برای تامین آن به دنبال اخذ وام هستند. اینهااهلیت لازم را برای این واگذاری را ندارند.
*شخصا بارها از معاونین استاندار سابق در جلسات مختلف شنیده بودم که واحدی را در تبریز به یک راننده تریلی واگذار کرده اند، چرا اقدامی برای ممانعت از این واگذاری ها در دولت گذشته انجام نشد؟
– تصمیم گیری و سیاست گذاری غیر از اجراست. قانون گذار حق ورود به مسائل اجرایی را ندارد. اصلا بر خلاف قانون اساسی است. حتی اگر گاهی قوانینی برای دخالتهای اجرایی نمایندگان در مجلس تصویب شود، شورای محترم نگهبان به استناد قانون اساسی با آن مخالفت می کند و آن را دخالت در اجرا تشخیص می دهد. من از مصداق خاصی که شما گفتید اطلاع ندارم، ولی از موارد دیگر اطلاع دارم که با گفته شما چندان تفاوتی ندارد و عملا این واحد های تولیدی با افت شدید از نظر تولید مواجه شده اند. البته این موضوع نقطه مقابل هم دارد که نمونه اش را گفتم. نقش مدیریت استان را در مسائل اینچنینی بیشتر از نمایندگان مجلس می دانم. با این که آقای رئیس جمهور نامه نمایندگان مجلس را پاراف کردند که این مجموعه به شستا واگذار شود، باز مسؤولان اجرایی استان ما نتوانستند آن را عملی کنند. در نهایت باید بگویم که جنس اجرا با جنس قانون گذاری متفاوت است.
-ابر چالش های ما در کشور را اگر ممکن است به ترتیب اولویت بفرمایید؟
چالش اصلی ما در کشور مدیریت کارآمد است. در کشور نمی توان بخشی را بر بخش دیگر ترجیح داد. همه بخشها ذی نفعان و مخاطبان خود را دارند. هرچند تولید و اشتغال مهمترین چالش فعلی کشور است. اما آنچه می تواند به صورت متوازن همه کشور را جلو ببرد، مدیریت کارآمد و هماهنگ در سطح کشور است. در این صورت می توان گفت مدل متناسب جامعه ایرانی و انقلاب اسلامی در همه حوزه ها شکل گرفته است.
– ارزیابی شما از کابینه دوازدهم به چه ترتیب است؟
مانند همه کابینه ها نقاط ضعف و قوت دارد اما به نظر بنده جنبه های ضعف غلبه دارد. امروزه برخی از حامیان دولت هم چنین نظری دارند. اما در هر حال باید نقاط قوت را تقویت کرد و نقاط ضعف را حتی الامکان رفع کرد.
– در مجموع به دولت روحانی چه نمره ای می دهید؟
همان گونه که عرض کردم دولت ایشان را دولت کارآمدی ارزیابی نمی کنم.
– ممنون از اینکه در این گفتگو شرکت کردید.
بنده هم سپاسگزارم.