محمدحسین فرهنگی ضمن گفتگویی با تشریح نهضت مشروطیت بر جایگاه تبریز در این واقعه تاریخی تاكید كرد .
محمدحسین فرهنگی نماینده تبریز ،اسكو و آذرشهر در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار ستاد خبری بزرگداشت یكصدمین سال مشروطیت در خصوص ماهیت و مبانی فكری نهضت مشروطیت گفت :تحول رنسانس كه در كشورهای اروپایی شكل گرفته بود به تدریج در افكار جهانیان مطرح می شد و در كشور ایران نیز به عنوان اولین كشور غیر اروپایی بدلیل اشتراكات قوی این تفكر جدید با فرهنگ اسلامی شیعی و مبانی فكری ضد استبدادی مدل جدیدی از مردمسالاری مطرح شد كه بعدها به عنوان مشروطه مشروعه توسط برخی از عالمان دینی اعلام گردید .
وی با اشاره به گروهها و عوامل اجتماعی موثر در نهضت مشروطه خاطر نشان كرد :در ابتدا سه گروه روشنفكران ، عالمان دینی و سلحشوران و مبارزان مشروطه خواه با هم همراهی تنگاتنگی داشتند كه برآیند همراهی و همكاری این سه گروه در دو مرحله باعث پیروزی نهضت مشروطیت گردید .
فرهنگی افزود :جریان روشنفكری حمایت های گسترده مردمی را به همراه نداشت و این توده مردم مذهبی بودند كه با رهبری روحانیت و همراهی مجاهدان سلحشور همچون ستارخان و باقرخان این نهضت را به پیروزی رساندند .
نماینده تبریز ضمن تبیین جایگاه تبریز در انقلاب مشروطیت گفت :تبریز هم پایگاه مجاهدان بود و هم علقه های قوی مذهبی در آن جریان داشت به همین دلیل نقش تعیین كننده ای را در پیروزی این نهضت برعهده داشت .
وی اظهار داشت : همچنین موقعیت استقرار جانشین سلطنت در تبریز به صورت سنتی ، نقش این شهر را در جنبش مشروطه پررنگ تر می ساخت و بسیاری از رجال سیاسی و روشنفكران عصر و همچنین مبارزانی چون شیخ محمد خیابانی ،شهید ثقه الاسلام به همراه انجمن های گوناگونی كه در تبریز فعال بودند در مقاطع مختلف از جمله فتح تهران نقش محوری و كلیدی داشتند .
نماینده تبریز ، قیام عمومی مردم در لغو قرارداد انحصار تنباكو ،حادثه رویتر ،ماجرای اعتراض به گریبایدوف ،اعتراض تجار و مردم تهران به عین الدوله ، اعتراض به دولت روس به دلیل تخریب گورستان تهران برای احداث بانك را از جمله جنبشهای مقدم بر نهضت مشروطه عنوان كرد و افزود :اینها اعتراضات گسترده ای بودند كه در سطوح مختلف شكل می گرفتند و مردم متوجه شدند در صورت حركت جمعی می توانند به نتایج مهم اجتماعی و سیاسی دست پیدا كنند .
فرهنگی تصریح كرد :در این میانه همراهی تحولات جهانی نیز این روند را تشدید و تعمیق كرد كه در نهایت به پیروزی مشروطیت منتهی گردید هر چند دستاوردهای آن دوام چندانی نداشت .
وی خاطر نشان كرد :مطالعه تاریخی كشور ما نشان می دهد هر گاه جریان روشنفكر همراه جریان مذهبی بود موفقیت های مهمی به دست آورده اما پس از قطعی شدن پیروزی جریان روشنفكری به سرعت به دنبال حذف جریان مذهبی برآمده است و این جریان پس از موفقیت های اولیه با همراهی و همگرایی قدرت های بیگانه تمام دستاوردها یا بخش های وسیعی از آن را از دست داده است .
فرهنگی در خصوص تاثیر نهضت مشروطه در انقلاب اسلامی گفت : پس از مشروطه در اكثر تحولات اجتماعی این اتفاق تكرار شد اما در جریان پیروزی انقلاب اسلامی این حركت موفق نگردید زیرا رهبری با هوشیاری و شناخت تاریخی توانست در مقابل این تلاش ایستادگی كند و در نهایت این جریان روشنفكری وابسته بود كه برخلاف تجارب گذشته موفق به حذف جریان مذهبی نگردید و موفقیت ها و دستاوردهای انقلاب نیز پابرجا ماند .
منبع : خانه ملت خبرنگار : كاظم زاده