دکتر محمد حسین فرهنگی نماینده مجلس هفتم و هشتم در مجلس شواری اسلامی که توانست در رقابتی سنگین با اختلاف به عنوان منتخب اول مردم تبریز و بالاترین رأی در استان آذربایجان شرقی به مجلس نهم راه یابد.
دکتر فرهنگی رابطه فعلی مجلس و دولت را نامناسب می داند و معتقد است که ایراد این نوع رابطه به هر دوطرف بر می گردد.
مشروح گفت وگوی رجانیوز با دکتر محمد حسین فرهنگی را در ادامه می‌خوانید:
به‌رغم اینکه جریان فتنه مدعی بود که اگر در انتخابات حاضر نشود، انتخابات کم رونق می شود و به دنبال شرط گذاری و باج‌گیری از نظام بود، با این حال، شاهد حضور پر شور و بی‌سابقه مردم در انتخابات پارلمانی کشور بودیم، این حضور پرشور چگونه قابل تحلیل است و چه پیام‌هایی از آن استنباط می‌شود؟
به طور کلی آنچه که در انتخابات رخ داد، از قبل قابل پیش بینی بود، نظر سنجیها بیان‌گر حضور گسترده مردم در انتخابات بود و نشان‌دهنده اعتماد سازی که در سال‌های اخیر بین نظام و اقشار مختلف مردم به وجود آمده بود. به همین دلیل همه می دانستند که مردم در انتخابات شرکت خواهند کرد حتی در جلسات خصوصی برخی از جریان های سیاسی هم این موضوع به طور روشن مطرح شده بود و در تلاش بودند که با تاثیر گذاری‌های خود، فضای منفی تری را دامن زده و زمینه را برای کاهش مشارکت فراهم کنند. از داخل و خارج تلاش فراوانی کردند، اما آنچه که از قبل پیش بینی میشد، رخ داد و مردم به‌طور گسترده در انتخابات شرکت کردند. البته در بررسی علل و عوامل می توان گفت که همین تلاش مخالفان نظام نیز، به جای کاهش مشارکت، حضور مردم را تقویت کرد. این هم از نکات قابل توجه در این انتخاب بود.
جریان متمایل فتتنه می گفتند که اگر ما نیاییم، رقابت شکل نمی گیرد.
این ادبیات تبلیغاتی برای تقویت مواضع خودشان بود، به‌ویژه بعد از ماجرای سنگین سال 88، جریانی که هم قدرت و هم افکار عمومی را با رفتارهای نسنجیده از دست داده بود، امید چندانی به موفقیت نداشت. به همین دلیل توفیقی در عرصه سیاسی پیدا نکرد. اما با این حال، خود را آماده کردند تا با رفتار منفی و تاثیرگذاریهایی که با طرح مسائل این‌چنینی داشتند، شاید بتوانند موجب کاهش مشارکت شوند که این اتفاق رخ نداد و ما شاهد حضور گسترده مردم در صحنه انتخابات بودیم.
با توجه به تاکید رهبر انقلاب بر رقابتی برگزار شدن انتخابات، شما رقابت را در انتخابات اخیر چه طور دیدید؟
رقابت جدی بود، خصوصا در شهرستان‌ها و شهرهای خارج از مراکز استان‌ها این جریان‌های سیاسی نیستند که با هم رقابت می کنند، بلکه اقشار مختلف مردم با یکدیگر رقابت می کنند.
برخی اصول‌گرایان رقابت میان خود را به فرش قرمز انداختن برای جریان فتنه و انحراف تعبیر می کردند، مبنای این تحلیل چه بود؟
عملا که چنین اتفاقی رخ نداد، این بحث عمدتا در تهران نمود پیدا می کرد که در این شهر ما شاهد جدیتر شدن رقابت بین دو جریان اصول‌گرا بودیم و لیست منتخبین مجلس نهم در تهران اعم از کسانی که برای حضور در مجلس انتخاب شدند و کسانی که به دور دوم راه یافتند، نشان‌گر این موضوع است. در شهرستان‌ها به طریق اولی این‌چنین نبود. یعنی در دورانی که آنها به طور رسمی وارد صحنه انتخابات می شدند و لیستهایی می دادند، نتیجه در ادوار اخیر، تشکیل اکثریت اصول‌گرا در مجالس هفتم و هشتم بود و همچنین در جریان انتخابات شوراهای دوم و سوم، بنابراین کاملا قابل پیش بینی بود که حضور پیدا نکردن آنها نقش قابل توجهی در شکل گیری نتایج نخواهد داشت. هرچند که هر جریان سیاسی در تلاش است تا خود را ذی نفوذ جلوه دهد، که اینها بیشتر شیوه های تبلیغاتی است.
اگر اصلاح طلبان هم به صورت جدی حاضر می شدند …
اصلاح طلبان حاضر بودند.
به آن صورتی که خودشان ادعا می کردند.
اتفاق دیگری غیر از آنچه که اتفاق افتاد رخ نمی داد.
دلیل اقبال نکردن مردم به اصلاح طلبان در شهرستان‌ها به آن تعداد اندکی هم که حضور داشتند را در چه می بینید؟
مراکز شهرستان ها شرایطی متفاوت با تهران دارد، حتی کسانی از اصلاح طلبان که رأی نیاوردند به معنی نداشتن اقبال مردم به جریان‌های سیاسی و یا بر عکس نبود. در آن شهرها افراد نتیجه گرفتند نه جریان‌های سیاسی. به همین دلیل نمی شود انتخاب شدن یا نشدن فردی در شهرستان را به معنای اقبال یا عدم مردم به یک جریان تعبیر کرد.
شما از جمله کاندیداهایی بودید که مورد حمایت جبهه پایداری قرار گرفتید، حرکت جبهه پایداری را در ماههای گذشته چطور دیدید و این جبهه در ایجاد شور انتخابات و بالارفتن رقابت چه تاثیری داشت؟
ارزیابی بنده نقش مفید جبهه بود، هرچند اعتقاد داشتم که جبهه میتواند همگرایی بیشتری با سایر جریان‌های اصول‌گرا داشته باشد. ولی به هر حال به شیوه و سلیقه خود عمل کردند و در نتیجه ما شاهد شرایط متفاوتی بودیم که البته باعث نشاط بیشتر هم شد و حداقل در تهران چنین نقشی را ایفا کرد.
تحلیل شما از آرای تبریز چیست؟
در تبریز در این دوره ما شاهد مشارکت بی سابقه ای بودیم. معمولا مشارکت در تبریز پایین بود و در این دوره به طور جدی افزایش پیدا کرد.
چند درصد افزایش داشت؟
نسبت به دوره قبل بیش از 40 درصد افزایش مشارکت داشتیم. در دوره قبل حدود 400 هزار نفر شرکت کرده بودند، اما در این دوره حدود 550 هزار نفر؛ یعنی 150 هزار نفر افزایش داشته است.
دلیل این افزایش مشارک چه میدانید؟
دلیل اصلی افزایش مشارکت فضای عمومی حاکم بر کشور بود که منجر به رغبت بیشتر مردم برای حضور در انتخابات شد. عملکرد نمایندگان نیز بی تأثیر نبود، مردم بعد از مدتها متوجه شدند که زمینه برای حرکتهای تاثیرگذار در سطوح ملی و استانی هست و برهمین اساس هم عمل شد.
با توجه به اینکه شما از جمله نمایندگان مجلس هشتم هستید، ارزیابیتان از عملکرد این مجلس چیست؟
مجلس هشتم هم مانند مجالس دیگر دارای نقاط ضعف و قوت است. در برخی از نقاط ضعفهایی را شاهد بودیم و در بعضی دیگر قوتهایی؛ بعضی از تصمیمات مجلس مانند موضوع وقف دانشگاه آزاد یا مسئلهای که تحت عنوان حقوق مادام العمر معروف شد و برخی از تصمیمات و رفتارهای دیگر که گاهی هم شائبه مخالفت با قوانین موضوعه و آئین نامه داخلی مجلس را داشت که به نظر بنده جزو نقاط ضعف این مجلس بود اما نقاط مثبت قابل ملاحظه ای هم داشت مثل تصویب برنامه پنجم، تصویب و نهایی کردن قوانین و مقرراتی مانند قانون فضای کسب و کار، هدف‌مندی یارانهها، نفت و گاز و پیگیری برخی از محورهای مصوب گذشته مانند اصل 44 قانون اساسی، این مسائلی بود که به طور گستردهای در فضای عمومی کشور به صورت کوتاه مدت و دراز مدت دارای آثار گسترده ای است. بنابراین مجلس نقاط قوت قابل توجهی هم داشت.
آیا اقبال نکردن مردم به نمایندگان مجلس هشتم به طوری که بیش از نیمی از نمایندگان این دوره نتوانستند به مجلس نهم راه پیدا کنند، نوعی اعتراض به عملکرد مجلس هشتم نمی دانید؟
ما در مقاطع گذشته هم شاهد بودیم که به طور معمول در ادوار مختلف مجلس با توجه به رقابت‌هایی که وجود دارد و بعضا چندین برابر نمایندگان موجود بر علیه عملکرد آنها در مناطق مختلف صحبت می کنند، چنین تغییری در هر دوره ای رخ می دهد.
با همین میزان؟
با تفاوتهای مختصر، در دوره گذشته حدود دو سوم نمایندگان ما تغییر پیدا کرد. در همین دوره هم در همین حدود تغییر دارد اتفاق میافتد، ضمن اینکه تعدادی از کسانی که از مجلس هفتم در مجلس هشتم نیستند، کسانی نیستند که در انتخابات شرکت کرده و رای نیاوردهاند، بلکه اساسا تعداد قابل توجهی در انتخابات ثبتنام نکرده اند. زیاد بودن این افراد شاید بیشتر از مجلس هشتم بوده است.
اولویت شما برای مجلس نهم چیست، به این معنا که چه کاری را در مجلس هشتم می خواستید انجام دهید، که موفق نشدید و حالا میخواهید در مجلس نهم پیگیری کنید؟
بعضی از آنها تداوم کارهایی است که در مجلس گذشته آغاز شد و به مجلس جدید نرسید، که آنها باید در مجلس آینده پیگیری شود مانند حمایت از بیکاران متقاضی کار، توسعه اشتغال در کشور در کنار مسائلی مانند اجرای قانون برنامه و اجرای کامل فضای کسب و کار و نظایر اینها، در کنار آن باید توجه جدی به حرکت کشور به سمت ثبات اقتصادی و حمایتهای مشخصتر و منظمتر از تولید شود، یا اقدامات باارزشتر دیگری که هر کدام به عنوان گامی رو به جلو برای اداره کشور محسوب شود، اصلاح نظامهای آموزشی مقاطع مختلف و توجه به موضوعات فرهنگی تاثیر گذار و نظایر آنها که باید به عنوان الویتهای جدید، در دوره بعدی پیگیر شود.
تلقی مردم از فضایی ارتباط میان مجلس و دولت یک فضای همراه با تنش و مچ‌گیری است، به نظر شما نباید نحوه تعامل و ارتباط مجلس و دولت بهتر از این شود؟
بله، بنده که اصلا این فضا را نمی پسندم و مخالف این نوع ارتباط هستم اما باید توجه داشت که ایراد از هر دو طرف است. هم از طرف دولت رفتارهای نسنجیده در مقابل وجود دارد و هم از طرف مجلس برخی از نمایندگان رفتارهای تندی را از خودشان به نمایش می گذارند.
یعنی یک فضای لج و لج‌بازی میان دو طرف حاکم شده است؟
بله از هر دوطرف میتوان این برداشت را داشت، نباید اجازه داد که استقلال قوا به معنای دشمنی قوا با همدیگر تلقی شود. از طرف دیگر هم تعامل قوا به معنای دنباله روی یک قوه از یک قوه دیگر نیست. هم استقلال معنای خودش را دارد و هم تعامل معنای مناسب خودش را دارد.
برای جلوگیری از این فضای تنش چه کاری باید انجام شود؟
حرکت در مسیر قانون همه این مسائل را حل می کند، دولت گاهی متهم به قانونگریزی می شود، بعضا هم واقعیت دارد و از طرف دیگر مجلس متهم می شود به چوب لای چرخ دولت گذاشتن و مشکلاتی را برای دولت درست کردن، که این هم کما بیش احساس می شود. در هر دو می توان به راهکارهایی رسید که دقیقا هم جایگاه مستقل قانون اساسی را فراهم کرد و هم از بحثهای حاشیه ای و مشکل ساز اجتناب کرد.
رویه غلط میان دولت و مجلس هشتم در مجلس نهم اصلاح می‌شود و مردم احساس کنند که مجلس و دولت در عین استقلال رفیق و همراه هم هستند و دردشان هم یکی است که همان درد نظام و مردم است؟
باید منتظر ماند و دید که آیا به همین منوالی که اشاره کردید عمل می شود یا نه.
منبع: رجانیوز